پارادوکس اژدها
پارادوکس اژدها
پارادوکس خداوند قادر مطلق
آیا خداوند می تواند سنگی بسازد که نتواند بلند کند؟
پارادوکس ریچارد (Jules Richard"s Paradoxesَ)
آیا ” کوچکترین عدد طبیعی که نتوان آن را با کمتر از صد حرف فارسی نمایش داد“ وجود دارد؟ چون تعداد اعداد طبیعی نا متناهی و تعداد حروف فارسی متناهی است پس عددی وجود دارد که نمی توان آن را با عبارتی شامل کمتر از صد حرف فارسی تعریف کرد. بنا به اصل خوش ترتیبی در اعداد طبیعی، کوچکترین عدد طبیعی که نتوان آن را با کمتر از صد حرف فارسی نمایش داد وجود دارد. اما عبارت بالا که بین دو نماد ” و “ قرار دارد کمتر ار صد حرف ( یعنی پنجاه و سه حرف ) دارد، یعنی عدد ارائه شده با کمتر از صد حرف فارسی تعریف شد!
پارادوکس توده ( Sorites Paradox )
یک دانة گندم یک تودة گندم نیست. با اضافه کردن یک دانه گندم، به دو دانه دست می یابیم که باز هم تودة گندم نیست. با اضافه کردن یک دانه گندم دیگر، سه دانه گندم خواهیم داشت که توده محسوب نمی شود. اگر این عمل را تکرار کنیم، هیچگاه به تودة گندم نمی رسیم.اما زمانی که این گردایة گندم به قدر کافی بزرگ شود، توده نامیده می شود.
پارادوکس دار غیرمنتظره ( Unexpected Hanging Paradox )
پارادوکس لامپ تامسون (Tompson Lamp Paradox )
لامپی به مدت یک دوم دقیقه روشن می شود، سپس برای یک چهارم دقیقه خاموش می شود، به مدت یک هشتم دقیقه روشن میشود و قس علیهذا. درست بعد از یک دقیقه لامپ روشن خواهد بود یا خاموش؟
پاردوکسهای زنون Zeno’s Paradoxes
در صورتی که پاره خط بینهایت بار تقسیم پذیر باشد، حرکت ناممکن است، زیرا برای این که پاره خطی مانند ABرا با شروع از نقطه A بپیماییم، ابتدا باید به نقطة وسط آن Cبرسیم. برای این که ACپیموده شود، باید به نقطة وسط آن D برسیم و قس علیهذا. پس نمی توان حتی از نقطة A حرکت کرد. A---D---C-------B
پارادوکس روز تولد
اگر ۲۳ نفر در این سخنرانی شرکت کرده باشند، احتمال این که حداقل ۲ نفر روز تولدشان یکی باشد حدود ۵۰% است، اگر ۲۲ نفر شرکت کرده باشند این احتمال حدود ۰۵/۰% و اگر بیش از ۶۰ نفر حضور داشته باشند این عدد بزرگتر از ۹۹% است.
آنچه که تناقض آمیز، باورنکردنی یا خلاف انتظار (و شهود) ماست.
(آنچه به نظر درست می رسد ولی غلط است، به نظر غلط
می رسد ولی درست است، یا به نظر غلط می رسد و واقعا” غلط است. )
فایده پارادوکسها
۱)ایجاد انگیزه برای گسترش مرزهای دانش؛
۲)تعمیق بینش؛
۳)تعمیم شیوه های استدلال؛
۴)افزایش دقت؛
۵)وضع قوانین زبان شناختی جدید.
بعضی پارادوکسها که متضمن تناقض اند صادق به نظر می رسند وحتی این ایده را به ذهن نزدیک می کنند که چرا تناقضها را نپذیریم! درمنطق پیراسازگار (paraconsistent) می توان تناقض داشت و بر خلاف ریاضیات کلاسیک، چنین نیست که از تناقض هر چیزی نتیجه شود.
دانشجویان علاقمند می توانند برای مشاهده انواع پارادوکس های مشهور به قسمت آرشیو مراجعه نمایند.
پارادوکسهاى منطقى
یکى از انواع پارادوکس هاى منطقى
سقراط گفته است یونانیها دروغ می گویند ولی خودسقراط هم یونانی است پس دروغ گفته که یونانیها دروغ می گویند پس یونانیها راستگو هستند و سقراط هم که یک یونانی است و راستگوست پس راست می گوید که یونانیها دروغگو هستند پس ... آخر یونانیها دورغگویند یا راستگو!؟
به درستی معلوم نیست که اولین دفعه چه کسی این پارادکس را ابداع کرد، ولی بنا به گفتهی کواین - قیلسوف علم مشهور - این مساله قبل از سال 1940 بر سر زبانها افتاده و دهان به دهان میگشت و عموماً به صورت مسألهای تحت عنوان شخص محکوم به مرگ مطرح میشد که اکنون ما به شرح آن میپردازیم:در یک روز جمعه دادگاه شخصی را به مرگ محکوم کرد. قاضی به زندانیِ محکوم گفت:
|